Krapkowicki Zamek

W XV wieku dostępne były nie tylko płytkie buty, bo jak wynika z rękopisów, wytwarzane było obuwie z cholewką. Ciekawostką jest fakt, że długość szpica była określana przez prawo. maksymalna długość dla mieszkańców gminy to 15 centymetrów,  szlachty – 60 centymetrów .W roku 1415 zmienia się nastawienie do proporcji obuwia i pozostaje jedynie lekkie zaostrzenie noska obuwia. Najstarsze dzieje krapkowickiego zamku zakrywają mroki dziejów. Budowla, którą widzimy, jest drugą wzniesioną na tym miejscu. Z pewnością przed nią istniał tu w średniowieczu zamek obronny. Wysoka skarpa w ujściu Osobłogi do Odry stanowiła doskonałą pozycję obronną, a zamek miał za zadanie kontrolować pobliski gród oraz chronić krzyżujące się tu szlaki handlowe: z Opola do Koźla i ze Strzelec Opolskich do Głubczyc, Karniowa i Opawy. Historycy wysuwają przy tym dwie wersje: zamek mógł powstać wcześniej, a dopiero potem tworząca się wokół niego osada została przekształcona w miasto lub lokacji miasta dokonano jednocześnie z budową zamku. Legenda dodaje zaś, że warownię wznieść mieli Templariusze. Tak czy inaczej w 1294 roku, z którego pochodzi najstarsza wzmianka o mieście Krapkowice, zamek już istniał.

Nie zachowały się natomiast żadne jego opisy, ani informacje na temat jego funkcjonowania, oprócz tego, że zamek, tak jak miasto, był własnością książęcą i sporadycznie przebywali tu książęta z linii Piastów Opolskich, na stałe zaś stacjonowała jakaś niewielka załoga. W roku 1428 Krapkowice zajęły i splądrowały wojska husyckie, zaś w roku 1475 oddziały polskie króla Kazimierza Jagiellończyka, podążające do Czech, by zbrojnie wesprzeć kandydaturę jego syna do tamtejszego tronu. Nie mamy jednak dziś wiadomości, czy iw jakim stopniu przy okazji tych „wizyt” ucierpiał zamek. Po tym, gdy w 1532 roku wygasła opolsko–raciborska linia Piastów, księstwo przeszło bezpośrednio we władanie króla czeskiego, a niebawem cesarza Ferdynanda Habsburga. Jego następca RudolfII Habsburg sprzedał 29 września 1582 roku Krapkowice, Żywocice, Stradunię oraz Górażdże hrabiemu Hansowi Joachimowi von Redern z Rozkochowa.

Po 1632 roku, w okresie wojny trzydziestoletniej, miasto i zamek uległy poważnym zniszczeniom. W1678 roku, za czasów Georga Heinricha von Redern, ukończono budowę nowej,znacznie bardziej reprezentacyjnej siedziby. Okazały gmach na bazie czteroboku z obszernym dziedzińcem posiadał wysoki parter i dwa piętra. W przekazach historycznych wymienia się bogato zdobioną salę lustrzaną, letnią jadalnię, wspaniałą oranżerię z wejściem do tarasowego ogrodu i parku, zaś spacerowe krużganki prowadziły do winnicy. Właśnie za panowania Redernów krapkowicki zamek przeżywał okres swej największej świetności, ponieważ uczynili zeń swoją rezydencję rodową. Niestety, 16 czerwca 1722 roku gwałtowny pożar, który zniszczył całe miasto, doszczętnie wypalił też zamek, wraz z wszelkimi jego kosztownościami. Po pożarze obniżono budowlę o jedno piętro i w takim kształcie zachowała się do dziś. W 1759 roku zmarł ostatni męski potomek krapkowickiej linii von Rendernów – hrabia Henryk Adolf. Majątek przypadł wdowie, która w 1775 roku sprzedała go Karolowi Wilhelmowi von Haugwitz i ta można rodzina pozostała właścicielami krapkowickiego zamku do 1945 roku. Haugwitzowie upodobali sobie jednak na rezydencję zamek w Rogowie Opolskim.

W Krapkowicach umieścili zaś dyrekcję zarządu swoich rozległych dóbr. Przez jakiś czas w części zamkowych komnat funkcjonowała manufaktura sukiennicza, w pozostałych znajdowała się bogata biblioteka oraz kolekcja dawnych zbroi. Miała działać tu również loża masońska, gdyż hrabia Haugwitz był zdeklarowanym wolnomularzem. W 1806 roku, podczas oblężenia Koźla przez armię napoleońską, krapkowicki zamek zajęli Francuzi, którzy urządzili tu szpital. W tym czasie doszło do buntu, podczas którego żołnierze zdewastowali zamek i zniszczyli wiele cennych elementów wyposażenia. Co ciekawe, odtąd tradycje szpitalne tego miejsca były bardzo bogate, bowiem Haugwitzowie chętnie użyczali swej krapkowickiej rezydencji jako lazaretu wojskom Pruskim a potem Niemieckim, a to podczas wojny z Austrią (1866), z Francją (1870-1871), I wojny światowej (1914-1918) i wreszcie podczas III powstania śląskiego. Na krapkowickim zamku mieścił się sztab Selbstschutzu podczas bitwy o Górę św. Anny. 

W okresie międzywojennym na zamku mieściły się biura zarządu hrabiowskiego majoratu, zaś kilka pomieszczeń udostępniono miastu do celów szkolnych,do czasu wybudowania w 1935 roku nowej szkoły. Podczas II wojny światowej urządzono tu zaś kwatery dla robotników przymusowych różnych narodowości. Działania wojenne od stycznia do marca 1945 roku spowodowały wiele zniszczeń. Przede wszystkim całkowicie spłonął dach zamku, a jego pomieszczenia zostały doszczętnie splądrowane. Odbudowę podjęli junacy ze Służby Polsce, którym obiekt służył przez dwa lata. W międzyczasie zorganizowano tu Szkołę Przysposobienia Zawodowego i odtąd zamek pełni funkcje oświatowe, mieszcząc kolejno coraz to nowe typy szkół zawodowych,techników, klas licealnych i policealnych. W 1975 roku placówki te połączono w Zespół Szkół Zawodowych, któremu nadano imię Piastów Opolskich.

Bibliografia: 

• Chrząszcz J. – Historia miasta Krapkowice na Górnym Śląsku – Krapkowice 1932/2011.
• Marek F.A., Świerc P. – Krapkowice, Katowice 1973.
• Żurakowski W. – Zamek Krapkowice – karta ewidencyjna,Opolski Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków, Opole 2005.